‘Ik ben een dossierspitter’
Liduine Wellink, verpleegkundig specialist geriatrie
Er komen steeds meer ouderen. En de ouderen bereiken ook een hogere leeftijd dan vroeger. De geriatrie richt zich op de kwetsbaren. Die ouderen waarbij een kleine verandering in hun situatie soms grote gevolgen kan hebben. Liduine Wellink is verpleegkundig specialist Klinische Geriatrie.
Ik heb als verpleegkundig specialist de rol van de geriatrie zien groeien de afgelopen jaren. We worden helaas (vooral door de reguliere bevolking) nog veel geassocieerd met dementie. Terwijl we veel breder kijken dan alleen naar cognitie. Ook de somatische situatie verandert op hogere leeftijd. Ziektes geven andere symptomen dan bij jongeren. Werking van organen verandert. Dosering van medicatie moet soms aangepast worden. Of medicatie is niet meer nodig of gewenst. Het functioneren verandert; de zelfredzaamheid, mobiliteit. We kijken naar de sociale omgeving van een patiënt. Woont iemand alleen of is er een goed ondersteunend netwerk? Gaat het nog wel goed thuis? Wat is er nodig? We worden binnen het ziekenhuis steeds vaker gevraagd mee te denken met onze brede blik over risico’s, haalbaarheid en wenselijkheid van bepaalde behandelingen van een oudere patiënt. We zien naar mijn idee steeds meer echt kwetsbare patiënten. Door veranderingen in overheidsbeleid wonen ouderen langer thuis. Ook de verzorgingshuizen zijn als overgangssituatie naar het verpleeghuis uit het landschap verdwenen. In de praktijk leidt dat ertoe dat ouderen die thuis achteruitgaan in hun functioneren vaker in een crisissituatie in het verpleeghuis of het ziekenhuis terecht komen. Ze wonen thuis tot het eigenlijk niet meer kan. Mantelzorgers zijn vaker flink belast. Dat baart zorgen. Vanuit het ziekenhuis is het andersom na een opname vaker moeilijk om een vervolgzorgplek in de regio te regelen of thuiszorg in te zetten. We hebben het als Deventer Ziekenhuis enorm getroffen met ons transferbureau dat goed zicht heeft op de mogelijkheden binnen de regio en korte lijntjes hebben met organisaties en zorgverleners.’
‘Geriatrie is steeds meer van waarde voor kwaliteit van leven oudere patiënt’
Compleet beeld creëren
Als verpleegkundig specialist geriatrie is Liduine onderdeel van het consultteam geriatrie wat, naast haar, bestaat uit geriaters en de geriatrieverpleegkundigen van de poli geriatrie. Liduine: ‘Mijn werk is niet op de afdeling geriatrie maar in de rest van het huis. De geriaters en verpleegkundig specialisten richten zich op de medische consultvragen. De verpleegkundigen op de verpleegkundige vragen van de diverse afdelingen. Als eerste verpleegkundig specialist geriatrie was het even zoeken naar mijn plek. Er is vaak sprake zijn van brede, uitgebreide problematiek. Als verpleegkundig specialist geriatrie is dat soms lastig. Ik kan geen standaard protocol volgen. Daarom kijkt dagelijks een geriater over mijn schouder mee. Ook binnen de consultvragen is ons onderzoek gebaseerd op de vier assen: de somatische problemen, het lichamelijk functioneren en zelfredzaamheid, psychisch functioneren en de sociale omgeving van een patiënt. Het geeft een compleet beeld van iemand. Het is belangrijk om te weten hoe iemand thuis functioneert om te weten of de situatie tijdens opname anders is en om te weten naar welk doel je weer toe kunt werken bij herstel. Daarin ben ik vaak afhankelijk van eerdere observaties van anderen en een anamnese door de verpleegkundige met familie bij opname. Ik ben een dossierspitter. Ik zoek vaak ver terug naar gebeurtenissen uit het verleden omdat die toch vaak een link hebben met het heden.’
Delier
Liduine heeft een stokpaardje: het delier. ‘We hebben regelmatig te maken met ouderen met een delier: verwardheid die kan ontstaan bij lichamelijke problemen. Het is een ernstig ziektebeeld dat kan leiden tot een langere opnameduur, een hoger risico op complicaties, dementie en overlijden. Het is vaak een teken van kwetsbaarheid op meerdere gebieden. In het verleden konden patiënten met een delier extreem onrustig en geagiteerd zijn. Gelukkig zien we dit beeld niet vaak meer. We zijn, denk ik, als ziekenhuis de afgelopen jaren gegroeid in delierpreventie en zorg voor een delirante patiënt. Daar ben ik erg blij mee. Al met al is de geriatrie een boeiend en breed specialisme wat met de toename van de vergrijzing hopelijk steeds meer van waarde kan zijn voor de kwaliteit van leven van de kwetsbare patiënt.’
'Mantelzorgers zijn vaker flink belast. Dat baart zorgen.’
